Çocukların Davranışlarını Yönetmek

Yetişkin davranış yönetimini geliştirmek için gerekli yapı taşları nelerdir?

• Yetişkin Öz Düzenleme: Bir görev veya duruma uygun duygu, davranış, dikkat ve aktivite düzeyini sosyal olarak kabul edilebilir bir şekilde elde etme, sürdürme ve değiştirme yeteneği. En önemlisi, yetişkin, davranış meydan okumalarından önce ve sırasında "soğukkanlılığını koruyabilmelidir". Bazı yazarlar, yetişkinler bağırarak ya da vurarak "soğukkanlılıklarını kaybettiklerinde", bunun basitçe yetişkinin öfke nöbeti geçirdiğini ve bunu onlardan daha iyi nasıl yapacağını çocuğa model olarak verdiğini anlatır!
   
• Yetişkin Duygu Düzenleme: duyguyu algılama, düşünceyi kolaylaştırmak için duyguyu bütünleştirme, duyguları anlama ve duyguları düzenleme becerisini içerir. Bu aynı zamanda yetişkinin çocuk ile davranışları arasında ayrım yapabilmesini de içerir: çocuğu sevin ve ona saygı gösterin, ancak olumsuz davranışlardan hoşlanmayın ve cesaretini kırın.
   
• Yetişkinlerin yaş beklentilerini anlaması: yetişkinlerin uygun beklentilere sahip olabilmesi için gelişimin çeşitli aşamalarında uygun davranışın ne olduğunun bilgisidir.
   
• Yetişkin Sebat: Yetişkinler amaca bağlı olmalı ve en hızlı kazanımlar için her gün tüm gün davranış yönetiminde tutarlı tekrarlama ihtiyacına hazırlıklı olmalıdır.

• Davranışlarında çok az ilerleme kaydetme veya hiç ilerleme kaydetmeme
• Daha fazla "topuklarını kazmaya" başlayın, daha kötü eşleşen stratejiler artar
• Zorlu durumlardan ’sorumlu’ gibi görünmek
• Başkalarının duygularına kayıtsız görünmek
• Davranış yönetimi eylem planlarında yer almayan patlayıcı ve öngörülemeyen davranışlar sergileyin

• Günlük hayatlarını "yumurta kabukları üzerinde yürümek" olarak tanımlayın, o sırada çocuğu neyin tahrik ettiğini görmek için bekleyin.
• Çocuk korkusunu (fiziksel veya duygusal olabilir) veya çocuğu ve davranışlarını yönetmek zorunda olma konusundaki yaygın kaygıyı tanımlayın.
• Çabuk hayal kırıklığına uğrayın, bazen öfke artışlarını bir saniyede 0-100 olarak tanımlayın!
• Bölüm sırasında olduğu kadar kaygılı hale geldiklerinde de davranış mücadelesinin arttığını gördüklerinde soğukkanlılıklarını korumayı çok zor buluyorlar.
• Etkilerinin ortaya çıktığını görecek kadar tutarlı bir yaklaşıma bağlı kalmak yerine, yönetim yaklaşımlarını düzenli olarak değiştirin.
• Çocuğun yetişkinlerin isteklerini veya toplumsal normları karşılamak için uygunsuz davranışlarını veya beklentilerini değiştirmek zorunda kalması yerine , onlara teslim olarak çocuğu sakinleştirin (böylece çocuk kendi yolunu bulur).
• Çocuğumu yaşına göre tipik sosyal etkinliklere götürmekten kaçının (örn. yüzme dersleri, doğum günü partileri, alışveriş merkezleri).

Davranış yönetimi zorluklarını gördüğünüzde, aşağıdakilerle ilgili zorluklar da görebilirsiniz:
 

Çocuk:

• Öz Düzenleme: Bir göreve veya duruma uygun duygu, davranış, dikkat ve aktivite düzeyini sosyal olarak kabul edilebilir bir şekilde elde etme, sürdürme ve değiştirme yeteneği.
• Alıcı (anlayan) dil: Başkalarının size söylediklerini anlama yeteneği.
• İfade edici (kullanan) dil : Dili kullanma ve ihtiyaç ve isteklerini başkalarına iletme becerisi.
• Yürütücü İşleyiş: Üst düzey muhakeme ve düşünme becerileri
• Duygusal düzenleme: Duyguları algılama, düşünceyi kolaylaştırmak için duyguyu bütünleştirme, duyguları anlama ve duyguları düzenleme becerisini içerir.
• Sosyal beceriler: Başkalarıyla (sözlü veya sözsüz) karşılıklı etkileşime girme, başkalarıyla uzlaşma ve sosyal normları tanıyıp takip edebilme becerisiyle belirlenir.
• Görevleri veya etkinlikleri planlama ve sıralama: İyi tanımlanmış bir sonuca ulaşmak için sıralı çok adımlı görev veya etkinlik performansı.

Yetişkin:

• tükenmişlik
• depresyon
• sosyal izolasyon
• öz bakım eksikliğinin fiziksel sunumu

Yetişkin davranış yönetimini geliştirmek için neler yapılabilir?

• Motivasyon faktörlerini bilin: Davranış yönetimi, yetişkinin çocuğun "geçerliliğini" veya motive edici unsurları - "bunda benim için ne var?" - bilmesiyle başlar. Bu motive edici unsurlar şunlar olabilir: övgü, ebeveynlerle geçirilen zaman, BT/ekran başında geçirilen süre, özel oyunlara veya oyuncaklara erişim bunlardan birkaçıdır. Bu ödüllerin anında (seçtiğiniz zaman) veya en azından ölçülebilir olması gerekir, böylece çocuk bunu ne zaman kazandığını bilir. Ya yaramazlık durumunda bu ödülleri geri alabilir ya da çocuğun onları iyi davranışlarla ’kazanması’ için vaktinden önce alabilirsiniz. Mümkün olduğunda, bir kavanoza görsel bir sayaç (örneğin küçük ponponlar) ekleyerek bunu desteklemek için görseller kullanın.
   
• Çift ebeveynlik: Tüm ebeveynlerin ve bakıcıların aynı stratejileri aynı şekilde uygulamaları önemlidir . Çocukların iki ev arasında yaşadığı yerlerde (parçalanmış ailelerde), davranış stratejileri ne kadar benzerse, o kadar etkili olurlar.
   
• Plan: Yetişkinlerin stratejik olmaları ve değişimi uygulamaya çalışmadan önce değişimi nasıl başaracakları ve çocuğun hangi davranışlarını başlatmak istedikleri konusunda iyi düşünülmüş bir plan formüle etmeleri gerekir  . İdeal olarak bu, haritalandırılır ve ortak bir yüksek trafik konumuna yerleştirilir, böylece yetişkin ’düşünemediğinde’ o anda ne yapılması gerektiğine dair yazılı plana atıfta bulunur. Elbette bu, ilgili tüm tarafların ortak planı paylaşarak tutarlı olmalarına da yardımcı olur.
   
• Stratejilerin tutarlılığı: En etkili davranış yönetimi, ebeveynler/bakıcılar , davranış kendini her gösterdiğinde aynı stratejileri aynı şekillerde kullandığında ortaya çıkar , böylece çocuk, kötü davranışsal seçimler yaparsa uygulanacak beklentilere ve cezalara aşina olur.

• Yetişkinin bunaldığında bilgi almak ve bir stratejinin işe yaramadığı belirlendiğinde olası strateji fikirlerini geri çevirmek için başvurabileceği bir destek koçu oluşturun.
• Mola: Amaç, istenmeyen bir davranışı durdurmak ve aynı zamanda çocuğun harekete geçmeden önce kendini toparlamasına fırsat vermektir. Mola en iyi yetişkinin gözü önünde çalışır ve nispeten kısa olmalıdır. Her yaş için 1 dakika kullanılması tavsiye edilir. Bununla birlikte, yetişkinler kendileri hakkında akıllarını toplamak için bir dakikaya ihtiyaç duyduklarında, bunu görüş alanlarından çıkarabilirler.
• Seçenekler: Çocuklar sunulmayan bir şey istiyorsa, yetişkinlerin çocuk için sınırlar koyması önemlidir. Bazen bu, ’HAYIR’ demek ve buna bağlı kalmak anlamına gelir. “Bu bir seçim değil. Seçim …….. Veya ………. Hangi seçimi yapıyorsun?”.
• Ev kuralları: Bir aile veya sınıf grubu olarak oturun ve hem yetişkinler hem de çocuklar için ev kurallarını listeleyin. Bu, tüm üyelerin kendilerinden ne beklendiğini ve ’ev kurallarını’ ne zaman çiğnediklerini bilmelerine yardımcı olacaktır.
• Sorunlu çocuğu izole edin: Birden fazla çocukla uğraşmak zorunda kalmak, yetişkinin stresini ve kaygısını artırarak daha az etkili davranış yönetimine neden olabilir. Bir çocuğun davranışlarını diğerlerinden sektirebileceğinden bahsetmiyorum bile. Bunun yerine, davranışı sorunlu olan çocuğu belirli bir süre için tek başına oynamak üzere izole edin veya ilgili tüm taraflara bir nefes alma şansı vermek için ’zaman ayırın’.
• Konuşmayı bırakın: Bir çocuğun tartışmacı hale gelmesi ve hem yetişkinin hem de çocuğun bir kelime savaşında takılıp kalması olasılığını azaltmak için konuşmayı bırakın! Çocuğa sadece o anda ne yapması gerektiğini söyleyin. Çoğu zaman sessizlikten daha güçlü bir şey yoktur.

Davranış yönetiminde zorlandıklarını hissediyorlarsa neden yetişkinler terapi alsın?

• Çoğunlukla, çünkü davranış yönetimi zordur! Yorucu ve nankör! Bazen bunu gerçekten kabul etmek (bırakma zamanında kahkahalarla örtmek yerine) yardımcı olabilir.
• Yetişkinler bu işin içinde sıkışıp kaldıklarında, mantıklı düşünmek zordur. Objektif bir yabancıyla konuşmak, genellikle sisin yeterince uzun süre kalkmasına yardımcı olabilir ve farklı sonuçlarla farklı bir perspektiften beyin fırtınası yapabilir.
• Davranış yönetimi, çocukların davranışlarını istediğimiz şekilde şekillendirmeye yardımcı olmak için kullanılır. Ama bir çukurdaysanız, kazmayı bırakın! Aşağı aletler! Güvenilir bir danışmanla bir mola verin ve mevcut araçları gözden geçirin - aynısından daha fazlasının aradığınız değişikliği getirmesi pek olası değildir. Stratejik strateji değişikliği olasılığı daha yüksektir.
• Davranış yönetimi yalnız başına yapılan bir iştir ve yetişkinlerin bu zor işlerin ortasında kendilerini desteklenmiş hissetmeleri gerekir.
•  
• Eğitim ortamındaki talimatları (örneğin, sınıf talimatları, akademik görev gereklilikleri) takip etme konusunda isteksizlerse, okula geçiş zor olabilir.
• Sosyal izolasyon sadece çocuğu değil, dışarı çıkamayan veya çocukları başka bakıcılara bırakamayan ebeveynleri de etkileyebilir. Çocukların grup ortamlarında (örneğin oyun buluşmaları veya yüzme dersleri) uygun şekilde davranacaklarına güvenilemediğinde, hem ebeveynler hem de çocuklar eve çok bağlı hale gelebilir.
• Rutin ve alışılmadık görevleri uygun şekilde tamamlamak zor olabilir, bu nedenle günlük yaşam olması gerekenden daha zor gelir.

Tedavi edilmezse davranış yönetimi zorlukları neye yol açabilir?
 

Çocukta:

• davranışlarında çok az ilerleme
• Çocuğa uygunsuz davranışlarının kötü niyetli pekiştirilmesi
• akranlardan, kardeşlerden ve yetişkinlerden artan akran reddi ve sosyal izolasyon
• akademik ve sosyal ilerlemelerinde kendileri ve akranları arasında genişleyen bir boşluk
• zayıf benlik saygısı ve "Ben kötüyüm, bu yüzden kötü olmaya devam edebilirim" algısı
• Okulda veya ailede yetkili bir konumda olan diğer kişilerin talimatlarını takip etmede zorluklar.
• Çocuklar genellikle öğrenmeye elverişli olmayan olumsuz bir durumda olduğundan, kötü akademik sonuçlar.

Yetişkinlerde:

• Ebeveynleri ve çocukları rahatsız eden akran reddi ve sosyal izolasyon.
• Bir çocuk, davranışları kontrolden çıktığında, özellikle de davranışlarının daha fazla farkında olduğunda stresli ve endişeli hale gelmekle kalmaz, aynı şekilde bir ebeveyn veya öğretmen de öyle olur.
• Bir ailenin yüzme derslerine veya spor gruplarına katılmak, sinemaya/hayvanat bahçesine gitmek ve arkadaş ve aileleri ziyaret etmek gibi tipik günlük faaliyetlere katılmasını kısıtlamak.
• Davranış yönetimi zorlukları ne kadar uzun sürerse, döngüyü kırmak o kadar zorlaşır ve çocuğun kontrolü ele alabilmesi (yetişkinlerin kontrolde olmasının aksine) o kadar uzun süre pekiştirilir.

Davranış yönetimi zorlukları için ne tür bir terapi önerilir?